Bu bölümde en çok kullanılan Forex göstergelerinin bazılarından bahsedeceğiz.
Daha tecrübeli tüccarların bazıları, döviz çiftlerinde gelecek hareketlenmeleri tahmin etmek için göstergeleri olmayan ve Price Action kullanan basit çizelgeleri takip ediyor. Bu da ‘çizelge okuma’ konusunda en çok konuşulan şeylerdendir. Ne yazık ki, tüccarların hepsi bu işlemi doğru yapamaz, biraz yardım gerekir. Bu yardımcılar da göstergelerdir.
Her tüccar göstergeleri iyi anlamalıdır. Nasıl çalıştıkları, bizlere amacımız doğrultusunda nasıl yardımcı olduklarıyla ilgili bilgi sahibi olmalıdır. Şimdi başlayalım.
Gösterge sınıflandırması:
Göstergeleri iki büyük kategoriye ayırabiliriz: gecikmeli göstergeler ve öncü göstergeler. Her bir kategori hakkında ayrı konuşacağız.
Öncü Göstergeler (Osilatörler):
Bu göstergelere öncü göstergeler deniz, çünkü fiyat geri dönüşüyle ilgili bizi erkenden uyarırlar. Bu uyarıyı fazla alım ve satım seviyeleri aracılığıyla yaparlar.
En fazla kullanılan Osilatörlerden bazıları RSI(Relatif Güç Endeksi) ve Stokastik Osilatördür.
RSI:
RSI, fazla alım ve satım seviyelerini belirlemek içim 0’dan 100’e kadar sıralanır.
RSI’nin yükselen değerleri fiyatların yükseldiğini ve alıcıların piyasayı ele geçirdiğini gösterir. Ancak 70 üzeri RSI değeri döviz çiftinin fazla alım alanına ulaştığına, trend dışı fiyat hareketi, konsolidasyon ve hatta bir trend dönüşünün beklendiğine işaret eder.
Düşen RSI değerleri fiyatların düştüğünü, satıcıların piyasayı ele geçirdiğini gösterir. Ancak 30’dan düşük bir RSI değeri döviz çiftinin fazla satış alanına ulaştığına, trend dışı fiyat hareketi, konsolidasyon ve hatta bir trend dönüşünün beklendiğine işaret eder.
Bir döviz çiftini satmanın en iyi zamanı RSI’nin yukarı doğru 70 seviyesini geçtiği, fazla alım alanına ulaştığı ve yukarıdan aşağı doğru bu alanı düşük fiyatlara yönelerek geçtiği zamandır.
Aşağıdaki resim daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır:
Zıt olan döviz alımına yönelir, ama 30 seviyesine dikkat edilmelidir (fazla satış)
RSI’nin 50 değeri bir trendi belirlemek için de kullanılır. Diğer faktörlere bağlı olarak tüccar trendin başladığını düşünürse RSI 50 değerini geçtiğinde teyit olarak kullanılabilir.
RSI’nin en güçlü yararlarından biri Diverjans göstermesidir. Bu tüm Osilatörlerin bir özelliğidir.
Diverjans güçlü bir araç olduğu için onu başka bir bölümde detaylı olarak anlatacağız.
RSI’nin varsayılan düzey 14’tür. Daha küçük bir değer daha hızlı bir RSI sağlar(ancak yanlış sinyallerin ortaya çıkması daha olasıdır). Daha büyük bir değer ise daha az sinyal vererek RSI’yi yavaşlatır. Her tüccar kendine en uygun düzeyi bulmalıdır.
Tavsiyemiz, alışana ve periyodu değiştirme gereği duyana kadar varsayılan değeri kullanmanız yönündedir.
Bütün osilatörler gibi RSI piyasaları sıralamada daha iyi sinyaller verir. Ama güçlü bir trendde kolayca başarısız olabilir, bu yüzden kendi başına asla ticari sinyal olarak kullanılmamalıdır. Ancak diğer faktörlerle birlikte tüccara ticari anlamda yardımcı olması için kullanılabilir.
Stokastik:
RSI ile aynı şekilde Stokastik 0’dan 100’e kadar sıralanır, fazla alım ve satış seviyelerini belirler. Ayrıca iki seviye kullanır, ancak bu seviyeler de 20 (fazla satış için) ve 80 (fazla alım için)dir. RSI’nin durumundaki gibi fazla satış alanında satın alınmalı ve fazla alım alanında satış yapılmalıdır.
Stokastik iki çizgiden oluşur. Birisi hızlı diğeri ise yavaştır. Bu tüccara yeni bir sinyal verir – The Stochastic Cross (Stokastik Kesişim). Stokastik fazla alım alanındayken (80 seviyesi üzerinde) hızlı çizgi yavaş çizgiyi aşağı doğru keser ve iki çizgide fazla alım alanını terk eder. Satış yapmak için iyi bir yerimiz vardır. Aşağıdaki resim daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
Zıt olan döviz alımına yönelir, ancak 20seviyesi dikkate alınmalıdır (fazla satış).
Stokastik değerleri tüccardan tüccara değişir. RSI’de olduğu gibi küçük bir değer daha hızlı Stokastik sağlar (ancak yanlış sinyallerin ortaya çıkması daha olasıdır). Büyük bir değer ise Stokastiği yavaşlatır ve daha az sinyal verir. Her tüccar kendine en uygun değerleri bulmalıdır. Eğer hangi değerleri kullanacağınızdan emin değilseniz varsayılanları kullanın.
Bütün osilatörler gibi Stokastik piyasaları sıralamada daha iyi sonuçlar verir. Ama güçlü bir trendde kolayca başarısız olabilir, bu yüzden kendi başına asla ticari sinyal olarak kullanılmamalıdır. Ancak diğer faktörlerle birlikte tüccara ticari anlamda yardımcı olması için kullanılabilir.
Gecikmeli Göstergeler (hız veya trend izleyen göstergeler):
Hepimizin bildiği gibi ‘’Trend bizim dostumuzdur.’’ Fakat yok olmadan önce onu nasıl bulacağız? Ne yazık ki, bu büyük soruya kesin bir cevabımız yok. Ancak size bazı yardımcılar gösterebilirim: MACD ve Hareketli Ortalamalardır. Daha sonra bu iki göstergeden bahsedeceğiz.
MACD:
Osilatör olmadığı için MACD’nin RSI ve Stokastik gibi 0-100 sıralaması yoktur. İki hareketli ortalamadan (hızlı ve yavaş hareket eden ortalamalar) ve histogramdan oluşur.
Histogram iki hareketli ortalama arasındaki farkı gösterir. İki çizgi birbirinden uzaklaştığında fark büyüyecek, birbirine yaklaştığında ise azalacaktır.
MACD iyi bir hız göstergesidir ve hareket gücüyle ilgili tüccara bilgi verir: iki çizgi birbirinden uzaklaştığında (histogram büyür) fiyattaki hareketin güçlü olduğunu gösterir. İki çizgi birbirine tekrar yaklaşmaya başlayacak ve histogram küçülecek ve hareketin sonlanacağını gösterecektir. Trend dışı fiyat hareketi gelmek üzeredir ve karşıt bir hareket başlayacaktır.
Skolastikte olduğu gibi iki çizgi de kesiştiğinde alım ya da satım sinyali olarak kullanılabilir. Alım sinyali hızlı çizgi yavaş çizgiyi yukarı doğru kestiğinde verilir. Satış sinyali ise hızlı çizgi yavaş çizgiyi aşağı doğru kestiğinde verilir. MACD 0’ın üzerindeyse iyimser piyasayı işaret eder.
Aşağıdaki resim daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır:
MACD için varsayılan düzey 12, 26, 9, ancak bu düzeyler daha hızlı ya da daha yavaş ve düz bir MACD sağlamak için ayarlanabilir.
MACD’nin en büyük düşüşü, kendiliğinden geciken iki hareketli ortalamadan oluşmasından dolayı fiyatın gerisinde yer almasıdır. Buna rağmen birçok tüccar tarafından kullanılan önemli bir araçtır.
MACD’yi tek başına bir gösterge olarak kullanabilirsiniz. Ancak ticarete atılmak için tek bir sebebiniz olmamalı veya sadece bir göstergeye güvenmemelisiniz.
Hareketli Ortalamalar (MA):
Hareketli Ortalamalar, X zaman periyodunda ortalama fiyat değerinden hesaplanır. Örneğin; 50’lik Hareketli Ortalama, ortalama 50 sütunluk fiyatı hesaplayarak çizelgede gösterilecek. Eğer 1H çizelgesi kullanıyorsanız 50’lik Hareketli Ortalama son 50 saatin ortalama fiyatını hesaplayacaktır. Eğer Günlük bir çizelge kullanıyorsanız 50’lik Hareketli Ortalama son 50 günün ortalama fiyatını hesaplayacaktır.
En fazla bir tüccara fiyatın asıl yönünü göstermek, tüccarın gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmesini sağlamak için kullanılır. Dinamik Destek ve Direnç de sunulur.
Hesaplandığı düzey ne kadar küçük olursa Hareketli Ortalama o kadar dalgalı olur. Örneğin; 5’lik Hareketli Ortalama, fiyat hareketini 100’lük bir Hareketli Ortalamadan daha yakın takip edecektir. Her zaman (çoğunlukla) fiyat sütunlarının içinde olacak ve çok da yardım sağlamayacaktır. Diğer yandan, 100’lük Hareketli Ortalama fiyat yönünü daha iyi gösterecek ve dinamik Destek ve Direnç sunacaktır.
Çeşitli Hareketli Ortalama Türleri vardır ve bu türlerin her biri farklı bir hesaplamaya tabi tutulur. En önemli iki tanesi: Basit Hareketli Ortalama (SMA) ve Üstsel Hareketli Ortalama (EMA). Başka türler de var ancak şu an onları anlatmaya gerek yok. Öncelikli olarak temel olanları ele alalım.
Basit Hareketli Ortalama (SMA):
Basit Hareketli Ortalama kapanış fiyatı kullanılarak ölçülür. Formülü kolaydır, ancak dikkatli olmak gerekir, çünkü bütün çizelge platformları kendiliğinden formülü hesaplayacak ve çizelgeye çizecektir.
Üstsel Hareketli Ortalama (EMA):
Üstsel Hareketli Ortalama hesaplamada (en son) son sütunlara daha fazla kredi sağlar ve böylece fiyatın nereye doğru gittiğine dair daha iyi bilgi ediniriz. Çünkü hesaplama için kullanılan Hareketli Ortalamanın başında değil son zamanlarda tüccarların ne yaptığını daha iyi görebiliriz.
İki çeşit Hareketli Ortalamanın Arasındaki Farklar:
Basit Hareketli Ortalamanın hesaplamasında, bütün sütunlardaki fiyatlar aynı muamele görür.
Üstsel Hareketli Ortalama hesaplamasında, son sütun fiyatlarına daha çok önem verilir.
Aşağıdaki resimde iki çeşit hareketli ortalama arasındaki farkı görebilirsiniz:
Kırmızı çizgi Basit Hareketli Ortalamayı, beyaz çizgi ise Üstsel Hareketli Ortalamayı gösterir. İkisi de hesaplama için 50 düzeyini gösterir, ancak görebildiğimiz gibi Üstsel Hareketli Ortalama fiyatla birlikte Basit Ortalamadan daha fazla düşecek, böylece bize fiyatın düştüğünü daha hızlı söyleyecektir.
Fakat düşüş sahte olursa ve fiyat aniden yükselmeye başlarsa Basit Hareketli Ortalama bizim için en uygun seçenek olacaktır, çünkü sahte düşüşten daha az etkilenecektir.
Gördüğünüz üzere her bir Hareketli Ortalamanın avantajları ve dezavantajları vardır. Bu yüzden tüccarlar kendilerine uygun Hareketli Ortalama türünü ve belirli düzeyini bulmalıdır. Genellikle düşük düzeyli Hareketli Ortalamalar kısıtlı süreçlere daha uygundur. Düşük düzeyli Hareketli Ortalamanın M15 gibi kısıtlı süreçlerde kullanılamayacağını düşünmeyin. Günlük bir çizelgede fiyat daha fazla uyum sağlayacaktır ve yakınlarında sık sık Destek ve Direnç bulacaktır.
Hareketli Ortalamaların önem teşkil ettiği farklı stratejiler vardır, ancak buna daha sonra değineceğiz. Çünkü koşmadan önce yürümeyi öğrenmeliyiz.